انتقادات

گاهی اوقات مردم به شما می تازند و شما را مورد انتقاد قرار می دهند. انتقادات گاهی اوقات ارزشمندند. بنابراین، با تملک نفس و تسلط بر اعصاب می توان به آنها گوش سپرد و نکات مهم آن را بررسی کرد. هر گاه احساس می کنیدکه انتقادات ارزش شنیدن را دارد و میل دارید از کم و کیف آن بیشتر آگاه شوید، از تکنیک بازجویی منفی استفاده کنید. این تکنیک به شما کمک می کند تا جزئیات بیشتری را از دهان فرد دیگر بیرون بکشید.

در مثال زیر، علی با قاطعیت در مورد انتقادی که بر او وارد شده می پردازد تا همه چیز برایش روشن و آشکار شود:

رضا: علی، این گزارش خوب نیست، میل دارم کار کامل تری ارائه کنی

علی: رضا، مطمئن نیستم که منظور شما را کامل تر فهمیده باشم

رضا: به طور کلی میل دارم قبل از نتیجه گیری، موضوع را بیشتر باز کنی

علی: بسیار خوب، می توانم به راحتی اطلاعات بیشتری اضافه کنم، کار دیگری از من ساخته است؟

رضا: اگر بتوانی دلایل بیشتری را در تأیید نظراتت ارائه کنی، بهتر است

علی: بسیار خوب، در بخش ضمیمه می توانم یکی دو جدول بگنجانم. چیز دیگری هست؟

رضا: خیر، فقط میل دارم تا روز جمعه آماده باشد. آیا ممکن است؟

اجتناب از بحث و جدل

بعضی اوقات مایل نیستیم حداقل در آن لحظه با کسی وارد بحث و جدل شویم و یا اگر چه با انتقادی که از کار ما می شود موافق نیستیم، اما با این وجود می خواهیم از بحث و مشاجره و گفتن عباراتی از قبیل : «آری، شما این طور هستید، خیر، من این چنین نیستم» بپرهیزیم.

در چنین شرایطی می توانیم از تکنیک غامض کردن استفاده کنیم. در این تکنیک با استفاده از کلماتی از قبیل: «شاید، ممکن است» یا پیچیده کردن و غامض کردن موضوع به عبارات نقادانه شخص پاسخ مبهمی می دهیم و تلویجاً به او می گوییم که شاید انتقادش وارد باشد و شاید هم وارد نباشد و به این ترتیب از بحث کردن طفره می رویم. مثال:

محمد: نحوه ی ارائه گزارش شما به کمیته ی اجرایی واقعاً افتضاح بود.

امید: شاید می توانستم آن را بهتر ارائه کنم.

محمد: حتی می توانم بگویم شرم آور بود.

امید: که اینطور

محمد: بله واقعاً خسته کننده بود.

امید: ظاهراً، اظهارات من کسالت آور و خسته کننده بوده است. ممکن است، دفعه ی بعد بیشتر به آن برسم.

محمد: امیدوارم این کار را فراموش نکنی.

برخی اوقات با ایکه می توانیم در قبال انتقادی که از ما می شود به سهولت پاسخ دهیم اما میل داریم بحث را به وقت دیگری موکول کنیم. در چنین شرایطی تکنیک تأکید منفی مفید و کارساز است. برای جلوگیری از بحث و گفتگوی طولانی، انتقادات را بدون اینکه کلمه ای کم و یا زیاد کنیم می پذیریم. مثال:

هادی: مهدی، سخنرانی شما در کمیته ی اجرایی واقعاً افتضاح بود.

مهدی: بله می دانم.

هادی: حتی زننده بود.

مهدی: مطمئنم که سخنرانی های بهتری ارائه کرده ام.

هادی: خسته کننده هم بود.

مهدی: بله، می دانم در آینده چه کنم که جالب تر و گیراتر شود.

هادی: از شنیدن این موضوع خوشحالم.

احساسات خود را بی پروا بیان کنید

قاطعیت در کلام صرفاً نباید برای رد تقاضای نامعقول و یا برخورد با انتقاد به کار رود. می توان با استفاده از این فن درباره ی خود سخن گفت و افکار و احساسات خود را بیان کرد.

ما قبلاً در مقالات دیگر درباره ی تسلط و تملک بر پیام سخن گفتیم. در این بخش قصد داریم که تسلط و تملک بر احساسات را نیز بر آن بیافزاییم. به بیان دیگر، فنون «ابراز وجود» نه تنها به ما کمک می کند که نقطه نظرهای خود را بی محابا به زبان آوریم بلکه یاریمان می دهد که احساسات خود را شجاعانه با فرد دیگر در میان بگذاریم. به چند مثال زیر توجه کنید:

«اگر کمی استراحت کنم، می توانم این کار را انجام دهم، شما چطور؟» «حرف های شما را اصلاً نمی فهمم»، «گیج شده ام»، « از این بابت خیلی عصبانی هستم و میل دارم با شما صحبتی داشته باشم»، «احساس می کنم که در بن بست قرار گرفته ام. باید کمی وقت به من بدهید تا درباره ی تقاضای شما بیندیشم.»، «در حال حاضر بحث کردن پیرامون این موضوع برایم راحت و عملی نیست. اگر ممکن است وقت دیگری با هم صحبت کنیم.»

برای اینکه بحث و گفتگو را از بن بست خارج کنیم، جلوی خدشه دار شدن روابط مان را بگیریم و کارها را به نتیجه برسانیم، باید بکوشیم دیگران از احساسات ما باخبر شوند.

مهارت «ابراز وجود» تنها به یک رشته تکنیک محدود نمی شود بلکه شامل فنونی است که ما را یاری می کند تا با حفظ احترام د.وجانبه، یکدیگر را بهتر درک کنیم- این توانایی که عقاید، افکار و احساسات خود را با دیگران در میان بگذاریم و با رضامندی و رغبت از عقاید، افکار و احساسات دیگران باخبر شویم.

از جانب خود سخن بگویید، حاکم بر پیام خود باشید، با انتقادات به شیوه ای صحیح برخورد کنید، هر وقت میل دارید به مخاطب خود «نه» بگویید، به او احترام بگذارید. رعایت این موارد، به نحو شگفت انگیزی روابط شما را با دیگران بهبود می بخشد.